Yaren
New member
Kibirli İnsana Nasıl Davranılmalı? İslam Perspektifi
İslam, insanın manevi ve ahlaki gelişimini hedefleyen bir din olarak, toplumda barış ve huzurun sağlanması için bireylerin birbirlerine karşı nasıl davranmaları gerektiğini açıkça belirlemiştir. Kibirli insanlar, bu bağlamda İslam’ın en fazla uyarı yaptığı kişilerdir. Kibir, bir kişinin kendisini diğerlerinden üstün görmesi ve başkalarını küçümsemesidir. Peki, kibirli insanlara İslam’a göre nasıl davranılmalıdır? Bu soruya yanıt verirken, hem Kuran-ı Kerim’deki ayetler hem de Peygamber Efendimizin (s.a.v) hadislerinden yola çıkacağız.
Kibrin Tanımı ve Kötü Sonuçları
Kibir, kişinin nefsine aşırı değer vermesi, Allah’ın büyüklüğünü unutması ve başkalarını küçümsemesidir. İslam’da kibir, haram olarak kabul edilir. Allah, Kuran’da kibirli insanları pek çok kez uyarmış ve onları olumsuz bir şekilde tanımlamıştır. Örneğin, Allah, “Gerçekten kibirlenip taşkınlık yapanları sevmedim.” (Kuran-ı Kerim, 40:35) şeklinde bir uyarıda bulunmuştur. Bu ayet, kibirin insanı Allah’tan uzaklaştıran bir özellik olduğunu vurgulamaktadır.
Peygamber Efendimiz (s.a.v) ise kibrin, bir insanın cennete girmesini engelleyen bir özellik olduğunu belirtmiştir. "Kim bir kalbinde zerre kadar kibir taşıyarak ölürse, Allah onu ateşe atar." (Müslim) bu hadis, kibirli olmanın ne kadar tehlikeli olduğunu açıkça ifade etmektedir.
Kibirli Birine Nasıl Davranılmalı?
İslam, kibirli birine karşı nasıl davranılması gerektiği konusunda çok net ilkeler ortaya koymaktadır. İşte bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar:
1. **Hoşgörü ve Sabır Gösterin**: Kibirli insanlarla iletişim kurarken, sabırlı ve hoşgörülü olmak gerekir. Peygamber Efendimiz (s.a.v), insanlar arasındaki ilişkilerde sabrın önemli olduğunu her fırsatta vurgulamıştır. Kibirli bir kişiyle iletişime geçerken, ona karşı nazik ve sabırlı olmak, ona olan düşmanlığımızı ve kinimizi azaltır. Zira sabır, bir insanın kalbini yumuşatabilir ve onu doğru yola iletebilir.
2. **Kibirli Kişiyi Uyarın, Ancak İyi Bir Dille**: Kibirli birine yaklaşırken, onun hatasını nazik bir şekilde dile getirmek önemlidir. Onu doğrudan eleştirmek, daha da kibirlenmesine neden olabilir. İslam, insanlar arasında hoşgörüyü, güzel sözü ve nazik bir üslubu öğütler. Bu nedenle, kibirli birine yaklaşırken, ona zarif bir şekilde hatırlatmalar yapmak gerekir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) bir hadisinde şöyle demiştir: “Sizden biriniz, kendisine yapılmasını istemediği bir şey yapmasın.” (Buhari)
3. **Alçakgönüllülükle Davranın**: Kibir, alçakgönüllülüğün zıddıdır. İslam’da alçakgönüllülük, en önemli erdemlerden birisidir. Alçakgönüllü bir kişi, kendisini başkalarına üstün görmez. Kibirli bir kişiye karşı alçakgönüllü olmak, ona örnek olabilecek en güzel davranış biçimidir. Zira Peygamber Efendimiz (s.a.v), “Kim Allah için alçakgönüllü olursa, Allah onu yüceltir” (Müslim) buyurmuştur.
4. **Allah’a Güvenin**: Kibirli bir kişiye karşı davranışımızda, Allah’a güvenmek önemlidir. Kibirli kişi, zaman içinde yaptığı yanlışların bedelini ödeyecektir. İslam’a göre, kibir sadece bir insanın Allah’a karşı olan tutumunu değil, aynı zamanda başkalarına da zarar vermesini sağlar. Kibirli kişiyi doğru yola iletmek, yalnızca Allah’ın hidayetine bağlıdır. Bu yüzden, kibirli insanlara karşı sabırlı olurken, Allah’a dua etmek ve onlara hidayet dilemek gereklidir.
5. **Bazen Mesafe Koymak Gerekebilir**: İslam, insanların birbirlerine karşı saygılı olmalarını ister. Kibirli bir insanın, sürekli olarak küçümseyici tavırlar sergilemesi, insanın ruhsal sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu yüzden, bazen kibirli kişilerle mesafe koymak gerekebilir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) insanlara, kendilerine zarar veren insanlardan uzak durmalarını tavsiye etmiştir.
Kibirli İnsanlara Karşı Yapılmaması Gerekenler
İslam’da kibirli insanlara karşı bazı davranışlar kesinlikle yasaklanmıştır. Bu tür insanlara karşı yapılmaması gereken bazı şeyler şunlardır:
1. **Kibirli Davranmak**: Kibirli birine karşı kibirli bir şekilde davranmak, onunla aynı seviyeye inmek demektir. Bu davranış, İslam’a aykırıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v) bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Kim kibirli bir şekilde yürürse, Allah onu yerin dibine geçirir.” (Tirmizi)
2. **Onunla Tartışmak**: Kibirli bir insanla sürekli tartışmak, aranızdaki ilişkinin daha da kötüleşmesine neden olabilir. İslam, kişileri tartışmak yerine onlara güzel öğütler vermeyi teşvik eder. Sürekli çatışmaya girmeyi bırakıp, anlayışlı bir şekilde yaklaşmak, daha etkili olacaktır.
3. **Başka İnsanlarla Kibirli İnsan Hakkında Konuşmak**: Kibirli bir kişi hakkında arkasından konuşmak, onu küçük düşürmek de İslam’a aykırıdır. İnsanların hatalarını düzeltmek, gizlice ve doğrudan doğruya yapılmalıdır. Başkalarıyla dedikodu yapmak, Allah’ın yasakladığı bir davranıştır.
Sonuç
Kibir, İslam’ın en çok uyarı yaptığı ve nefsin tehlikeli bir yönü olarak görülen bir özelliktir. Kibirli insanlara karşı gösterilecek tutum, hoşgörü, sabır, alçakgönüllülük ve güzel sözle şekillenmelidir. Kibirli bir insana karşı kin ve nefretle değil, doğru yoldan sapmamaya çalışarak yaklaşılmalıdır. Unutulmamalıdır ki, kibirli insanın kalbini yumuşatmak, Allah’ın iradesine bağlıdır. Dolayısıyla, kibirli insanlarla olan ilişkilerimizde, her zaman Allah’a güvenmeli, sabırlı ve doğru tutumlar sergilemeliyiz.
İslam, insanın manevi ve ahlaki gelişimini hedefleyen bir din olarak, toplumda barış ve huzurun sağlanması için bireylerin birbirlerine karşı nasıl davranmaları gerektiğini açıkça belirlemiştir. Kibirli insanlar, bu bağlamda İslam’ın en fazla uyarı yaptığı kişilerdir. Kibir, bir kişinin kendisini diğerlerinden üstün görmesi ve başkalarını küçümsemesidir. Peki, kibirli insanlara İslam’a göre nasıl davranılmalıdır? Bu soruya yanıt verirken, hem Kuran-ı Kerim’deki ayetler hem de Peygamber Efendimizin (s.a.v) hadislerinden yola çıkacağız.
Kibrin Tanımı ve Kötü Sonuçları
Kibir, kişinin nefsine aşırı değer vermesi, Allah’ın büyüklüğünü unutması ve başkalarını küçümsemesidir. İslam’da kibir, haram olarak kabul edilir. Allah, Kuran’da kibirli insanları pek çok kez uyarmış ve onları olumsuz bir şekilde tanımlamıştır. Örneğin, Allah, “Gerçekten kibirlenip taşkınlık yapanları sevmedim.” (Kuran-ı Kerim, 40:35) şeklinde bir uyarıda bulunmuştur. Bu ayet, kibirin insanı Allah’tan uzaklaştıran bir özellik olduğunu vurgulamaktadır.
Peygamber Efendimiz (s.a.v) ise kibrin, bir insanın cennete girmesini engelleyen bir özellik olduğunu belirtmiştir. "Kim bir kalbinde zerre kadar kibir taşıyarak ölürse, Allah onu ateşe atar." (Müslim) bu hadis, kibirli olmanın ne kadar tehlikeli olduğunu açıkça ifade etmektedir.
Kibirli Birine Nasıl Davranılmalı?
İslam, kibirli birine karşı nasıl davranılması gerektiği konusunda çok net ilkeler ortaya koymaktadır. İşte bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar:
1. **Hoşgörü ve Sabır Gösterin**: Kibirli insanlarla iletişim kurarken, sabırlı ve hoşgörülü olmak gerekir. Peygamber Efendimiz (s.a.v), insanlar arasındaki ilişkilerde sabrın önemli olduğunu her fırsatta vurgulamıştır. Kibirli bir kişiyle iletişime geçerken, ona karşı nazik ve sabırlı olmak, ona olan düşmanlığımızı ve kinimizi azaltır. Zira sabır, bir insanın kalbini yumuşatabilir ve onu doğru yola iletebilir.
2. **Kibirli Kişiyi Uyarın, Ancak İyi Bir Dille**: Kibirli birine yaklaşırken, onun hatasını nazik bir şekilde dile getirmek önemlidir. Onu doğrudan eleştirmek, daha da kibirlenmesine neden olabilir. İslam, insanlar arasında hoşgörüyü, güzel sözü ve nazik bir üslubu öğütler. Bu nedenle, kibirli birine yaklaşırken, ona zarif bir şekilde hatırlatmalar yapmak gerekir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) bir hadisinde şöyle demiştir: “Sizden biriniz, kendisine yapılmasını istemediği bir şey yapmasın.” (Buhari)
3. **Alçakgönüllülükle Davranın**: Kibir, alçakgönüllülüğün zıddıdır. İslam’da alçakgönüllülük, en önemli erdemlerden birisidir. Alçakgönüllü bir kişi, kendisini başkalarına üstün görmez. Kibirli bir kişiye karşı alçakgönüllü olmak, ona örnek olabilecek en güzel davranış biçimidir. Zira Peygamber Efendimiz (s.a.v), “Kim Allah için alçakgönüllü olursa, Allah onu yüceltir” (Müslim) buyurmuştur.
4. **Allah’a Güvenin**: Kibirli bir kişiye karşı davranışımızda, Allah’a güvenmek önemlidir. Kibirli kişi, zaman içinde yaptığı yanlışların bedelini ödeyecektir. İslam’a göre, kibir sadece bir insanın Allah’a karşı olan tutumunu değil, aynı zamanda başkalarına da zarar vermesini sağlar. Kibirli kişiyi doğru yola iletmek, yalnızca Allah’ın hidayetine bağlıdır. Bu yüzden, kibirli insanlara karşı sabırlı olurken, Allah’a dua etmek ve onlara hidayet dilemek gereklidir.
5. **Bazen Mesafe Koymak Gerekebilir**: İslam, insanların birbirlerine karşı saygılı olmalarını ister. Kibirli bir insanın, sürekli olarak küçümseyici tavırlar sergilemesi, insanın ruhsal sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu yüzden, bazen kibirli kişilerle mesafe koymak gerekebilir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) insanlara, kendilerine zarar veren insanlardan uzak durmalarını tavsiye etmiştir.
Kibirli İnsanlara Karşı Yapılmaması Gerekenler
İslam’da kibirli insanlara karşı bazı davranışlar kesinlikle yasaklanmıştır. Bu tür insanlara karşı yapılmaması gereken bazı şeyler şunlardır:
1. **Kibirli Davranmak**: Kibirli birine karşı kibirli bir şekilde davranmak, onunla aynı seviyeye inmek demektir. Bu davranış, İslam’a aykırıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v) bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Kim kibirli bir şekilde yürürse, Allah onu yerin dibine geçirir.” (Tirmizi)
2. **Onunla Tartışmak**: Kibirli bir insanla sürekli tartışmak, aranızdaki ilişkinin daha da kötüleşmesine neden olabilir. İslam, kişileri tartışmak yerine onlara güzel öğütler vermeyi teşvik eder. Sürekli çatışmaya girmeyi bırakıp, anlayışlı bir şekilde yaklaşmak, daha etkili olacaktır.
3. **Başka İnsanlarla Kibirli İnsan Hakkında Konuşmak**: Kibirli bir kişi hakkında arkasından konuşmak, onu küçük düşürmek de İslam’a aykırıdır. İnsanların hatalarını düzeltmek, gizlice ve doğrudan doğruya yapılmalıdır. Başkalarıyla dedikodu yapmak, Allah’ın yasakladığı bir davranıştır.
Sonuç
Kibir, İslam’ın en çok uyarı yaptığı ve nefsin tehlikeli bir yönü olarak görülen bir özelliktir. Kibirli insanlara karşı gösterilecek tutum, hoşgörü, sabır, alçakgönüllülük ve güzel sözle şekillenmelidir. Kibirli bir insana karşı kin ve nefretle değil, doğru yoldan sapmamaya çalışarak yaklaşılmalıdır. Unutulmamalıdır ki, kibirli insanın kalbini yumuşatmak, Allah’ın iradesine bağlıdır. Dolayısıyla, kibirli insanlarla olan ilişkilerimizde, her zaman Allah’a güvenmeli, sabırlı ve doğru tutumlar sergilemeliyiz.