DoğaHayranı
Active member
Gudrun Franken, Federal Yerbilimleri ve Doğal Kaynaklar Enstitüsü’nün (BGR) “Madencilik ve Sürdürülebilirlik” bölümünün başında bulunuyor. Jeoekoloji doktoru, gelişmekte olan ülkelere hammadde tedarik zincirlerinin sertifikasyonu ve sosyal ve ekolojik koşulların iyileştirilmesi konusunda tavsiyelerde bulunur.
c’t: Bayan Franken, Doğu Kongo’daki çatışma bölgesinde ve Ruanda’da zaten kaç tane mayın var?
Gudrun Franken: Ruanda’da yaklaşık 250 taş ocağı var ve Doğu Kongo’da binin üzerinde taş ocağından bahsediyoruz.
c’t: Bir düzineden fazla kez Ruanda’ya gittin. Madenlerdeki koşulları nasıl tasavvur edebiliriz?
Frankonya: Çok farklı. Birkaç bin küçük ölçekli madenci ile nispeten iyi organize edilmiş operasyonlar var. Bazıları ekskavatörler, işleme tesisleri ve profesyonel kumlama makineleri ile çalışır. Ancak kazma ve kürekle çalışan daha az organize gruplar ve kooperatifler de var. Doğu Kongo’da özellikle bu maden arayıcılarından birçoğu var.
c’t: İş ne kadar tehlikeli?
Frankonya: İşçiler, özellikle yeraltına düşen kayalar ve maden binasının bazı bölümlerinin çökmesi, ayrıca oksijen eksikliğine yol açan yetersiz hava beslemesi ve ayrıca korumasız şaftlar nedeniyle risk altındadır.
Bazen günlerce çocuklar bile yapım işine dahil olur ve ailelerinin geçimini sağlamaya yardım eder. Bu nedenle, yaşam ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi, tüm çatışma finansmanı tartışmasına ek olarak, hammaddelerin sorumlu bir şekilde çıkarılmasını sağlama çabalarının bir hedefi olmalıdır.
Kongolu kalay madeni işçileri çatışmasız sertifikalı.
(Resim: Fairphone, CC BY-NC-SA)
c’t: Çatışma finansmanı, silahlı milislerin mayınlardan elde ettiği kârı alması anlamına geliyor. Kaç tane mayın olduğuna dair bir genel bakışınız var mı?
Franconia: Bu yılki raporda, IPIS Enstitüsü Kongo’nun doğu illerinde yaklaşık 800 taş ocağına atıfta bulundu. Bu bilgilere göre 410 taş ocağı, silahlı milisler veya Kongo ordusu (FARDC) tarafından yasa dışı olarak vergilendiriliyor. Etki, ilgili illerde farklıdır ve çok hızlı bir şekilde değişebilir. Genel olarak, milisler Kuzey ve Güney Kivu eyaletlerinde yoğunlaşırken, FARDC’nin yasadışı vergilendirmesi Katanga’da da gerçekleşirken, Maniema eyaleti neredeyse ücretsiz.
c’t: Intel ve Fairphone gibi üreticiler artık “çatışmasız” reklam veriyor. Bu, şirketlerin artık önlem olarak metallerini Kongo ve Ruanda’dan tedarik etmediği anlamına mı geliyor?
Frankonya: Kalay, tantal, tungsten ve altın çatışma cevheri cevherleri çıkarılmaya ve bölgeye ihraç edilmeye devam ediyor. Bu arada, kurumsal girişimler devlet yetkilileriyle birlikte Ruanda, Burundi ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin bazı illerinde tedarik zinciri doğrulama ve izlenebilirlik sistemlerini uygulamaya koydu. Fairphone’daki kalay ve tantal da bu sertifikalı madenlerden geliyor.
IPIS’ten etkileşimli bir harita, Doğu Kongo’daki mayınları gösteriyor.
(Resim: IPIS)
c’t: Fairphone’a ek olarak, büyük üreticiler de bölgeden kalay ve tantal kullanıyor mu?
Frankonya: Kalay birliği girişiminin damgasını vurduğu bölgeden gelen kalay, örneğin Malezya’ya ihraç edilmektedir. Küresel tedarik zincirlerine bu şekilde giriyor. Diğer bölgelerden gelen kalayla birlikte kalay külçeler halinde işlendiğinden, bölgedeki kalay artık nihai ürünün üreticisine kadar fiziksel olarak izlenemez.
c’t: Çakışmayan hammaddeler için bu sertifikalar ne kadar güvenilir?
Franconia: Yerel durum çok farklı. İzlenebilirliği ve standartlara uyumu gösterebilen iyi denetlenen ve yönetilen şirketler olsa da, tedarik zinciri belgeleriyle ilgili soruları yanıtsız bırakan Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden ihracat sertifikaları da vardır.
c’t: Fairphone madenlerini bu iki gruptan hangisinde görüyorsunuz?
Frankonya: Fairphone’daki kalay Nyabibwe’den (Güney Kivu) ve tantal Mayi Baridi’den (Katanga) geldi. Her iki hizmetten çıkarma işlemi de yoğun bir şekilde denetlenir ve izlenebilirlik ve standart kontrolü hakkında kapsamlı belgeler bulunur.
c’: Belgelendirmeyi kim organize etti ve süreci kim denetliyor?
Frankonya: İlgili ülkeler şirketleri denetler ve sertifika verir. Burundi’deki bölgeler üstü kuruluş ICGRL, ülkeler tarafından sertifika verilmesini denetlemelidir. Ancak bu izleme mekanizması henüz kurulmamıştır. Ayrıca, iTSCi girişimindeki katılımcıların kendi çekleri vardır.
Zanaat madenciliğinde tungsten cevherinin çıkarılması.
(İmaj kredisi: BGR)
c’t: Peki fazla mesaiyi kim ödüyor?
Frankonya: Ek maliyetler şu anda bölgedeki üreticiler, çoğunlukla küçük işletmeler veya kooperatifler tarafından karşılanmaktadır. Ülkeler cevher çuvallarını mühürlemek için müfettişler tutar. BGR tarafından yapılan bir araştırmaya göre, bu ek masraf, örneğin Ruanda’dan kalay ihraç etmek için piyasa fiyatının yaklaşık %4’ünü temsil ediyor. İlk başta çok gibi görünmüyor ama üreticiler ve yerel yönetimler tarafından desteklendiğinde çok fazla. Sonuçta gelişmekte olan ülkelerden bahsediyoruz burada.
c’t: Federal Yerbilimleri ve Doğal Kaynaklar Enstitüsü nasıl bir rol oynuyor?
Franconia: BGR, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ruanda ve Burundi’deki yetkililere madencilik sektörünü düzenlemelerinde yardımcı oluyor. Bu, madencilik konuları, denetimlerin nasıl yapıldığı veya sertifikasyon gerekliliklerinin neler olduğu ile ilgili eğitimi içerir.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde ayrıca kooperatiflerin madencilik uygulamalarını iyileştirmek için yatırımcılardan para alabilmeleri için nasıl bir iş planı oluşturabilecekleri konusunda tavsiyelerde bulunuyoruz. Bu, yeraltında çalışmak için oksijen sayaçları gibi güvenlik önlemleri için temel bir ön koşuldur. Çevresel ve sosyal standartların gözden geçirilmesi her zaman BGR’nin desteklediği teftiş ve denetimlerin bir parçasıdır.
c’: Bunun arkasındaki motivasyon nedir? kalkınma işbirliği veya ayrıca Alman endüstrisi için hammadde güvenliği?
Franconia: Projeler kalkınma işbirliği ile finanse ediliyor. Amaç, ülkelerin kalkınmasını teşvik etmektir. Çok az sayıda Alman şirketi madencilikle uğraşıyor veya bu hammaddeleri doğrudan satın alıyor. Çoğu önce Asya’ya ihraç ediliyor.
Bununla birlikte, tedarik zincirinin daha aşağı kısımlarında, özellikle Batılı şirketler herhangi bir çatışma olmadığına dair kanıt talep ediyor. Böylece, bu sistemlerin kurulması, yerel üreticilerin dünya pazarına teslimat yapabilmesini sağlar. Bu nedenle dolaylı olarak Alman imalat endüstrisine fayda sağlar.
Kongo’nun Katanga eyaletindeki madenciler.
(Resim: Fairphone, CC BY-NC-SA)
c’t: Kalay ve tantala ek olarak, tungsten ve altın da çatışma mineralleri olarak kabul edilir. Bunlarda durum nedir?
Frankonya: Orta Afrika tungsteni dünya pazarında neredeyse hiç rol oynamaz. Dünya üretiminin sadece yaklaşık %1’i oradan geliyor. Piyasa Çin’in hakimiyetinde. Bu bağlamda, tungsten alıcılarının başlangıçta bölgeden tamamen uzak durması şaşırtıcı değil. Burada yavaş yavaş bir yeniden düşünme gerçekleşiyor.
Bölgenin altını bile küresel ticaret için önemsiz. Bununla birlikte, dört maldan, silahlı grupların finansmanı için açık ara en önemli olanıdır. Altın değerlidir ve kaçakçılığı kolaydır. Birleşmiş Milletler Kongo Uzmanlar Paneli, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki zanaat madenlerinde üretilen altının yaklaşık yüzde 98’inin ülke dışına kaçırıldığını varsayıyor. Henüz takip sistemi yok.
c’t: Altın rotalarını takip etmek neden bu kadar zor?
Frankonya: Kalay, tantal ve tungsten cevherleri büyük miktarlarda konteynerlerle ihraç edilmektedir. Sadece kolayca gizlenebilecek küçük miktarlarda altın. Ayrıca kolayca eritilebilir ve mücevher kılığında ihraç edilebilir. Diğer mineraller bile kimyasal ve mineralojik bileşimlerine göre kökenlerine göre ayırt edilebilir. Bunu altınla yapamazsınız.
İşçiler kalay cevherini yıkar.
(Resim: Fairphone, CC BY-NC-SA)
c’t: Kaçak altının mücevherat, elektronik ürünler vb. Yapımcılar çatışmasız olduklarını iddia etseler de Kongo’da sıkışıp kaldınız mı?
Franken: Tabii ki, altın satın alan şirketler bilgilerin inandırıcılığını kontrol edebilir, uygun yönetim sistemleri tedarik zincirlerini daha şeffaf hale getirebilir ve riskleri belirleyebilir. Ancak bahsedilen sebeplerden dolayı %100 güvenlik pek mümkün değildir.
c’t: Çevre örgütü Friends of the Earth şu anda Endonezya’da kalay madenciliğine odaklanıyor ve acımasızca elektronik endüstrisine saldırıyor. Oldukça doğru mu?
Franconia: Endonezya’daki sorunlar Kongo’dakinden farklı. Burada hammaddeyle finanse edilen bir silahlı çatışma yok ama buradaki sorun her şeyden önce küçük çaplı mayınların neden olduğu çevresel bozulma ve tahrip olan bölgelerin yeniden canlanamaması. Buna, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde de bir sorun olan yolsuzluk ve kanunsuzluk eklendi.
(Merhaba)
Haberin Sonu