Resmini Yaptıran Ilk Padişah Kimdir ?

SanatMuptelasi

Active member
Resmini Yaptıran İlk Padişah Kimdir?

Tarih boyunca padişahların çoğu, görkemli saraylarında ve devletin yönetiminde simgesel bir figür olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bununla birlikte, Osmanlı İmparatorluğu'nda bir padişahın resmini yaptırması, devletin genel gelenekleriyle bağdaşmayan, özgün bir durumdur. Osmanlı'da resim, özellikle ilk yıllarda İslam'ın yasakçı anlayışı nedeniyle hoş karşılanmamış ve büyük ölçüde reddedilmiştir. Ancak, bu geleneksel tutum zaman içinde değişmiş ve bazı padişahlar portre yaptırma konusunda cesur adımlar atmıştır. Resmini yaptıran ilk padişah ise II. Mahmud'dur.

II. Mahmud ve Portre Geleneğinin Başlangıcı

II. Mahmud, 1808-1839 yılları arasında Osmanlı tahtında bulunmuş bir padişahtır. II. Mahmud'un, resmini yaptıran ilk padişah olma durumu, onun modernleşme yolunda attığı adımlarla ilgilidir. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde Batı’ya karşı duyulan ilgisi artmış, bu da bazı geleneksel kuralların değişmesine yol açmıştır. II. Mahmud, Batılılaşma hareketlerinin en güçlü savunucularından biri olarak, Osmanlı sarayına Batı’dan gelen sanatçıları davet etmiş ve Batı’nın sanat anlayışını benimsemiştir.

II. Mahmud'un resminin yapılması, sadece onun Batı’ya olan ilgisinin bir yansıması değildi. Aynı zamanda padişahın kendisinin imparatorluğun modernleşmesi ve Batılılaşma sürecine verdiği önemin de bir göstergesiydi. II. Mahmud’un portresi, zamanın Osmanlı padişahları için alışılmadık bir durumdu, çünkü geleneksel olarak padişahların resimleri yapılmazdı. Bu dönemde, padişahların figüratif temsilinin, daha çok minyatürlerle yapıldığı ve genellikle dini imgelerle sınırlı olduğu bilinmektedir.

II. Mahmud’un portresi, dönemin önemli Batılı ressamlarından olan Jean-Baptiste Van Mour tarafından yapılmıştır. Van Mour, bir Fransız ressamı olarak Osmanlı İmparatorluğu’na gelmiş ve sarayda bir süre yaşamıştır. Bu, hem Batı hem de Osmanlı kültürlerinin birleştiği bir sanat olayıydı. Van Mour’un yaptığı portre, II. Mahmud’un modernleşmeye olan bağlılığını ve Batılı sanat anlayışını kucakladığını gösteren bir semboldür.

Osmanlı’da Resim Yapma Geleneği

Osmanlı İmparatorluğu’nda resim yapma geleneği, özellikle erken dönemlerde oldukça sınırlıydı. İslam’ın resimle ilgili yasakları ve genel olarak İslam dünyasında figüratif sanatın hoş karşılanmaması, Osmanlı’da resmin gelişimini engellemiştir. Bunun yerine, Osmanlı sanatında hat, tezhip ve minyatür gibi geleneksel sanat dalları ön planda olmuştur.

Minyatürler, Osmanlı İmparatorluğu'nda önemli bir sanat dalıydı. Ancak bu minyatürler genellikle dini konuları, Osmanlı hükümdarlarının zaferlerini veya saray yaşamını betimlese de, figüratif temsilin bir sınırı vardı. Osmanlı padişahları da minyatürlerde ve diğer sanat eserlerinde figüratif olarak yer almışlardır, ancak bu eserlerde padişahlar genellikle belirli bir tanrı veya ilahi varlık gibi mistik bir düzlemde tasvir edilmiştir.

Resmi Portre Geleneği ve II. Mahmud’un Modernleşme Adımları

II. Mahmud’un portresinin yapılmasının ardından, Osmanlı İmparatorluğu’nda resmin yeri bir başka boyut kazandı. II. Mahmud’un saltanatı, Osmanlı’da köklü değişikliklerin başladığı bir dönemi işaret etmektedir. Bu dönemde yapılan yenilikler, sadece padişahların dış görünüşüne dair değil, aynı zamanda yönetim, ordu, hukuk ve eğitim gibi alanlarda da büyük dönüşümleri içeriyordu. II. Mahmud, pek çok reform gerçekleştirdiği gibi, aynı zamanda sarayda Batı tarzı elbiseler giyerek, Batı sanatını da saraya entegre etti.

Bu dönemde, resim gibi Batı sanatlarının Osmanlı sarayında kabul edilmesi, Osmanlı hükümetinin Batı ile daha yakın ilişkiler kurma çabasının bir parçasıydı. Ayrıca, bu dönemde, Batı tarzı sanat eğitiminin de yaygınlaşmasıyla birlikte, padişahların portrelerinin yapılması daha da yaygınlaştı.

II. Mahmud’un Resim Geleneğini Devam Ettiren Padişahlar

II. Mahmud’un resmini yaptırma geleneği, daha sonra gelen padişahlar tarafından da devam ettirilmiştir. Özellikle Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz gibi padişahlar, portrelerinin yapılmasına olanak sağlamışlardır. Sultan Abdülmecid, Batı’ya duyduğu ilginin bir göstergesi olarak, Batılı sanatçıları saraya davet etmiş ve bu sanatçılar, padişahın resmi portrelerini yapmışlardır. Aynı şekilde Sultan Abdülaziz de Batı’daki sanat anlayışına ve estetiğine hayranlık duyan bir padişahtı.

Sonuç: Osmanlı’daki Resim Geleneğinin Evrimi

Sonuç olarak, II. Mahmud, Osmanlı İmparatorluğu'nda resim geleneğini başlatan ilk padişah olarak tarihe geçmiştir. Osmanlı padişahlarının resimleri, yalnızca görsel bir temsilin ötesinde, dönemin toplumsal, kültürel ve siyasi dönüşümünü yansıtan önemli bir unsurdur. Batı ile ilişkilerin arttığı ve Batı sanatının Osmanlı sarayında benimsenmeye başlandığı bu dönemde, padişahların portrelerinin yapılması, bir yandan imparatorluğun modernleşme sürecini simgelerken, diğer yandan Batı kültürüne olan açıklığın ve özgürlüğün bir işareti olmuştur. II. Mahmud'un başlattığı bu gelenek, sonraki padişahlarla birlikte pekişmiş ve Osmanlı'nın Batı’ya dönük modernleşme çabalarına önemli katkılarda bulunmuştur.
 
Üst